ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐ

Անցեալին, մանուկներ զանազան երկիրներու մէջ զուրկ էին մարդկային հիմնական իրաւունքներէ եւ կ'ենթարկուէին անմարդկային վերաբերմունքի, բռնութեան եւ շահագործումի։ Այժմ ալ, կարգ մը երկիրներու մէջ այդ գէշ վերաբերմունքը կը շարունակուի:

Վերջ տալու համար այդ վատ վիճակին, 19-րդ դարուն ծնունդ առաւ մանուկներու իրաւունքներու պաշտպանութեան գաղափարը։

Առաջին գործնական քայլը առնուեցաւ 1925-ին Ժընեւի (Զուիցերիա) մէջ, ուր միջազգային համագումար մը տեղի ունեցաւ մանուկներու իրաւունքներու պաշտպանութեան համար։ Զարգացած երկիրներու մէջ անմիջապէս քայլեր առնուեցան բարելաւելու համար մանուկներու կեանքի պայմանները եւ պաշտպանելու անոնց իրաւունքները, իսկ թերզարգացած* երկիրներու նիւթական միջոցներ տրամադրուեցան, յատկապէս դադրեցնելու համար մանուկներու աշխատանքը եւ ապահովելու անոնց ուսումնառութիւնն ու բժշկական խնամքը։

1949 Նոյեմբեր 4-ին Փարիզի մէջ Կանանց միջազգային դեմոկրատական միութեան կողմէ որոշուեցաւ Յունիս 1-ը որդեգրել իբրեւ Մանուկներու պաշտպանութեան միջազգային օր։

1959 Նոյեմբեր 20-ին Միացեալ ազգերու կազմակերպութիւնը (ՄԱԿ) որդեգրեց մանուկներու (18-էն վար անձերու) իրաւունքի հռչակագիրը (declaration), որով կարգ մը երկիրներ փոխան Յունիս 1-ի, Նոյեմբեր 20-ին կը նշեն Մանուկներու օրը։

1989-ին ՄԱԿ-ը որդեգրեց Մանուկներու իրաւունքի պայմանագիրը (convention), որ ի տարբերութիւն հռչակագիրին, կը պարտաւորեցնէր ՄԱԿ-ի անդամ երկիրները յարգելու պայմանագիրին  մէջ նշուած մանուկներու իրաւունքներու վերաբերող բազմաթիւ կէտերը։